چاکرا چیست؟

بسلامت روان رفته‌رفته دارد جایگاهش را در جوامع امروزی به دست می‌آورد. حالا دیگر اغلب ما می‌دانیم احساسات و ناکامی‌هایمان چطور می‌توانند آسیب‌های جدی به روان و البته جسم ما وارد کنند. برای نمونه رفتارهای نامتناسب، زیاده‌روی، کم‌کاری یا بی‌توجهی نسبت به بعضی از نیازها می‌توانند تعادل وجودی ما را بر هم بزنند و آرامش‌مان را مختل کنند. چاکرا یکی از همان مفاهیمی است که با شناخت آن و کمک به بهبود عملکرد آن می‌توانیم دوباره تعادل خود را به دست بیاوریم، انرژی‌مان را تنظیم کنیم و در جهت اهداف‌مان قدم برداریم. بیایید ببینیم چاکرا چیست و چطور می‌توان تعادل آن را تامین نمود.

چاکرا چیست؟

به بیان خیلی ساده، چاکرا را می‌توانیم مراکز انرژی در بدن بدانیم. چاکرا (Chakras) در زبان سانسکریت به‌معنای چرخ است. این نقاط انرژی در سرتاسر بدن انسان و سایر موجودات زنده قرار گرفته‌اند، می‌چرخند و انرژی را از خود عبور می‌دهند. اگر از فرق سرتان به انتهای ستون فقرات در پایین کمر، خطی مستقیم تصور کنید چاکراهای شما همگی روی این محور قرار گرفته‌اند و هر کدام وظایف خاصی را دنبال می‌کنند. چاکرا به خودی خود پاک است و به سلامتی و یکپارچگی اعضای بدن کمک می‌کند.

انواع چاکراهای بدن

به‌طور کلی دو نوع چاکرا در بدن وجود دارد؛ چاکراهای اصلی و چاکراهای فرعی. تعداد چاکراهای فرعی نامشخص است و در مورد آن توافق نظری وجود ندارد، اما گفته می‌شود هر کدام از ما هزاران چاکرای فرعی داریم. طبق آیین بودا 5 چاکرای اصلی در بدن وجود دارد اما آیین هندو (Hinduism) تعداد آن را 6 یا 7 تا می‌داند. ما 7 چاکرای معروف را در این مقاله معرفی می‌کنیم.

1. اولین چاکرا چیست؟

چاکرای اول یا چاکرای Muladhara ارتباط انسان با زمین را برقرار می‌کند و او را به خاک و جهان هستی متصل نگه می‌دارد. به همین دلیل است که به آن ریشه گفته می‌شود.

2. چاکرای دوم

اگرچه چاکرای خاجی را به‌عنوان چاکرای جنسی می‌شناسند، این چاکرا به تعادل جنسی محدود نمی‌شود و معاشرت، شادی بودن در اجتماع، خلاقیت و ابداع را در بر می‌گیرد.

3. چاکرای سوم

اگرچه چاکرای خاجی را به‌عنوان چاکرای جنسی می‌شناسند، این چاکرا به تعادل جنسی محدود نمی‌شود بلکه معاشرت، شادی بودن در اجتماع، خلاقیت و ابداع را در بر می‌گیرد.

4. چهارمین چاکرا چیست؟

اگرچه چاکرای خاجی را به‌عنوان چاکرای جنسی می‌شناسند، این چاکرا به تعادل جنسی محدود نمی‌شود بلکه معاشرت، شادی بودن در اجتماع، خلاقیت و ابداع را در بر می‌گیرد.

5. چاکرای پنجم

اگر با خودتان صادق نیستید و حتی به خودتان هم دروغ می‌گویید احتمالا چاکرای 5 شما مسدود شده است!

6. ششمین چاکرا چیست؟

این چاکرا بین دو ابرو واقع شده است و چشم سوم نام دارد. به کمک چاکرای آجنا می‌توانید به خودشناسی و درک نیازهای خود و دیگران برسید. افرادی که تنها با منطق خود به جهان نگاه می‌کنند و ابعاد عاطفی و احساسی خود را نادیده می‌گیرند این چاکرا را مسدود می‌کنند.

7. چاکرای هفتم

چاکرای هفتم، متعالی‌ترین چاکرا است. وابستگی بیش از حد و اندازه به مادیات این چاکرا را مسدود می‌کند. همچنین در افرادی که مدعی هستند همه‌چیز را می‌دانند این چاکرا بسته می‌شود.

از کجا بفهمیم چاکرا بسته شده است؟

تغذیه نادرست، سبک زندگی فردی نامناسب، عادات مخرب و بی‌توجهی نسبت به وضعیت جسمی و روانی همگی روی چاکراها موثر هستند و می‌توانند آن‌ها را مسدود کنند. همچنین درگیری‌های عاطفی و زناشویی، آسیب دیدن در سانحه و از دست دادن افراد مهم زندگی تعادل چاکراها را به هم می‌زنند.

مسدود شدن چاکرا می‌تواند بیماری‌های روانی و جسمی بسیاری را به‌دنبال داشته باشد. هر چاکرا وظایف خودش را دارد و اگر جریان انرژی در یک یا چند چاکرا کم یا خیلی زیاد باشد تعادل انسان بر هم می‌خورد. بنابراین برای حل بسیاری از مشکلات جسمانی، روانی و عاطفی می‌توان در کنار درمان، بر روی چاکراهای مرتبط و تعادل آن‌ها نیز کار کرد.

خود شما با بررسی حالات و احساسات خود می‌توانید تا حدودی متوجه مسدود بودن چاکرا شوید. همچنین می‌توانید از یک مربی متخصص در این زمینه کمک بگیرید.

چگونه چاکرا را باز کنیم؟

برای رسیدن به سلامت روانی، جسمی و عاطفی لازم است چاکراها را باز کنیم و فعالیت آن‌ها را به تعادل برسانیم. راه‌های مختلفی برای به تعادل رساندن چاکرا وجود دارد. مدیتیشن، یوگا، تمرین‌های ذهن‌آگاهی و تمرینات تنفسی از جمله برنامه‌هایی هستند که اگر به‌طور مستمر و منظم انجام شوند می‌توانند به باز کردن چاکرا کمک کنند. در یوگا تمرینات مشخصی برای هر چاکرا وجود دارد؛ مثلا ژست قایق یا مثلث برای تعادل چاکرای 3 مناسب است. همچنین می‌توان با نشستن در مراقبه، بر روی اندام مرتبط با چاکرا تمرکز نمود. از علائم باز شدن چاکراها، احساس راحتی، آرامش و امنیت بعد از انجام مراقبه است.

علاوه بر این موارد، پیدا کردن مشکلات روانی و حل آن‌ها به کمک متخصص می‌تواند ساز و کار چاکرا را به تعادل برساند. مثلا احساس گناه و عذاب وجدان بیش از حد با چاکرای دوم در ارتباط است و با حل آن می‌توان عملکرد چاکرای خاجی را به تعادل نزدیک کرد.

روش مراقبت از چاکرا چیست؟

حسادت، سرکوب احساسات، رفع بیش از حد نیازها، غم و رنج می‌توانند سلامت چاکرا و در نتیجه سلامت فردی را به خطر بیندازند. بنابراین اهمیت دادن به سلامت جسم و روان یکی از مهم‌ترین راه‌های مراقبت از چاکراهاست. علاوه بر این با انجام مدیتیشن مناسب چاکرا، ورزش، تغذیه سالم و روابط اجتماعی مناسب می‌توان از چاکرا محافظت نمود. تمرینات ذهن‌آگاهی نیز در این زمینه کمک‌کننده هستند.

آیا چاکرا حقیقت دارد؟

احتمالا برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا چاکرا علمی است؟ آیا مباحث مربوط به چاکراها و انتقال انرژی از طریق آن‌ها را علم تایید می‌کند؟ حقیقت این است که علم هنوز نتوانسته است چاکرا و وجود آن را تایید یا رد کند.

ما تنها به مباحثی علمی می‌گوییم که قابلیت ابطال‌پذیری داشته باشند. یعنی بتوان با چند اصل منطقی آن‌ها را بررسی، رد یا تایید نمود. مبحث چاکرا فراتر از مسائل علمی است و تعاریف آن را نمی‌توان با آزمایش یا اصول منطقی سنجید. بنابراین ما موضوع چاکرا را غیرعلمی می‌دانیم. بااین‌حال نمی‌توان وجود چاکرا را رد نمود.

به‌علاوه تحقیقات تاثیر مثبت مدیتیشن ذهن‌آگاهی را بر روی جسم و روان انسان نشان داده است. این تمرینات شامل تمرکز بر روی چاکراها و عملکرد آن‌ها نیز می‌شود.

پاسخ به پرسش‌های متداول

در انتهای مقاله به پرسش‌های تکرارشونده در زمینه چاکرا پاسخ داده‌ایم. اگر بعد از مطالعه این پاسخ‌ها هنوز به پرسش شما پاسخی داده نشده است می‌توانید از طریق قسمت نظرات همین مقاله، سوال خود را با ما در میان بگذارید.

بدن لطیف چیست؟

طبق باوری از آیین هندو، بدن انسان دو بعد جسمی و ذهنی دارد و زندگی در هر دو بعد به‌طور هم‌زمان جاری است. بعد جسمی را «بدن» و بعد ذهنی-عاطفی را «بدن لطیف» می‌نامیم.

ابعاد چاکرا چقدر است؟

چاکرا بر روی بدن لطیف قرار گرفته است. چاکرای اصلی ابعادی در حدود 3 تا 4 اینچ دارد و نیروی اصلی روانی و جسمانی را تامین می‌کند. چاکراهای فرعی بین 1 تا 2 اینچ هستند و بر روی بدن، سیستم عصبی و غدد اثر می‌گذارند.

پرانا یعنی چه؟

به‌طور کلی به انرژی حیات که در اطراف ما وجود دارد پرانا (Prana) گفته می‌شود. این انرژی برای سلامتی و شادی لازم و ضروری است. چاکراها توسط هزاران نادی (Nadi) در سطح بدن با یکدیگر مرتبط می‌شوند و پرانا را در بدن توزیع می‌کنند.

به‌طور کلی وظیفه چاکرا چیست؟

سه چاکرای پایینی یعنی چاکرای ریشه، خاجی و شبکه خورشیدی مسئول نیازهای بدنی و فیزیکی هستند و به نیازهای مادی توجه دارند. نیازهایی که سرکوب آن‌ها یا پرداختن بیش از حد به آن‌ها فرد را سرخورده یا غیرقابل کنترل می‌کند و تعادل این سه چاکرا را بر هم می‌زند. این سه چاکرا توسط جاذبه کشیده می‌شوند و رو به پایین هستند. سه چاکرای بعدی، یعنی چاکرای قلب، گلو و چشم سوم به ذهن و نیازهای روانی اختصاص دارند و شناور هستند. بالاترین چاکرا، چاکرای هفتم یا تاج فراتر از این دو دسته است و نه ذهن و روان نه جسم، موضوع فعالیت این چاکرا نیست.

آیا چاکرا یک مفهوم قدیمی است؟

مفاهیم کلی چاکرا و وجود این نقاط انرژی در بدن جانداران، از سنت‌های ابتدایی هندو و آیین بودا گرفته شده است و قدیمی است. با این‌حال از حدود سال 1880 این مفاهیم و تعالیم به غرب راه پیدا کرد و تغییراتی در آن به‌وجود آمد. به‌عنوان مثال در متون کهن چاکراها رنگ خاصی ندارند و ارتباطی میان آن‌ها و سنگ‌های طبیعی وجود ندارد. در سال 1927 رنگ چاکراها در نظر گرفته شد.

انواع عملکرد چاکرا چیست؟

چاکرا در حالت ایده‌آل باید متعادل باشد و چرخشی طبیعی و نرمال داشته باشد. اما ممکن است همچنین حالت‌های هرج و مرج، پرکاری یا کم‌کاری را نیز در چاکرا تشخیص بدهیم.

آیا درست است که می‌توان با مصرف مواد مخدر چاکرای ششم یا چشم سوم را باز کرد؟

قطعا خیر! اتفاقا برعکس، مصرف مواد مخدر می‌تواند عملکرد این چاکرا را تخریب کند و آن را مسدود نماید.

آیا پاکسازی چاکرا با باز کردن آن یکسان است؟

خیر. پاکسازی چاکرا مجموعه روش‌هایی است که به خارج کردن آلودگی‌ها و انرژی‌های منفی از چاکرا کمک می‌کنند. باز کردن چاکرا یکی از کارهایی است که در حین پاکسازی انجام می‌شود و در واقع زیرمجموعه‌ای از آن است.