مراقبه راهی است برای آرام کردن روان و ذهن ما. تمرینی که کمک میکند مشغلههای روزانه را بیرون در بگذاریم و دقایقی با خودمان خلوت کنیم. این تمرینات همه ابعاد وجودی ما را تحت تاثیر قرار میدهند؛ از بدن و جسممان گرفته تا ذهن و روان، همگی با مراقبه به سکون، آرامش و تسلیم میرسند. اما چطور میتوان از این حد نیز فراتر رفت و مراقبه را به تمرینی معنوی برای نزدیکی به خالق جهان هستی تبدیل کرد؟ در این مقاله قصد داریم به مراقبه با خدا بپردازیم، روشهای آن را بررسی کنیم و ببینیم چطور میتوان به آرامش معنوی در مدیتیشن رسید. با ما همراه باشید.
مراقبه چیست و چه مزایایی دارد؟
مدیتیشن یا مراقبه به تمرینات آرامسازی ذهن و بدن گفته میشود. اغلب متخصصان مدیتیشن و مراقبه را یکسان در نظر میگیرند. بعضی دیگر معتقد هستند مراقبه نوعی مدیتیشن عرفانی یا اسلامی است و هدف آن با مدیتیشن متفاوت است. وقتی به مدیتیشن مینشینیم یا اصطلاحا مدیتیت میکنیم میخواهیم به آرامش ذهن و تسکین دردهای جسمانی دست پیدا کنیم. اما در مراقبه، هدف اصلی نزدیکی به خالق جهان هستی است. برای آشنایی بیشتر میتوانید مقاله مراقبه چیست آرامشیار را بخوانید.
مراقبه مزایای متعددی دارد. این تمرینات به سلامت روانی، بهبود خواب، افزایش انگیزه و تسکین درد کمک میکند و اجازه نمیدهد هر موضوع ناراحتکنندهای به سادگی ما را ساعتها تحت تاثیر قرار بدهد. به همین دلیل است که در دنیای آشفته و پیچیده امروز، مدیتیشن و مراقبه میتوانند موثر و کاربردی باشند. مراقبه انواع مختلفی دارد و شما میتوانید به تناسب نیاز خود، بهترین مدیتیشن را برای خود انتخاب کنید.
مراقبه با خدا یعنی چه؟
یکی از انواع مراقبه، مراقبه با خداوند است و هدف از این تمرینات، نزدیکی بیشتر به خالق هستی و احساس یکی شدن با اوست. مراقبه با خدا انواع مختلفی دارد که میتوانید بهتناسب اعتقادات و ترجیحات خود، بهترین مراقبه را انتخاب کنید. برخلاف انواع مدیتیشن که در آنها تلاش میکنیم ذهن خود را از افکار گوناگون خالی کنیم، در مراقبه با خدا، بر حضور او تمرکز میکنیم و در حقیقت وجود او غرق میشویم. توجه ما در مراقبه با خدا، بر اینجا، اکنون و حضور خداوند است. در ادامه روشهای مختلف انجام این تمرینات را مرور خواهیم کرد.
فواید مراقبه با خداوند چیست؟
بهطور کلی مدیتیشن مزایا و فواید قابل توجهی دارد که بسیاری از آنها توسط تحقیقات علمی و پژوهشهای مستمر به اثبات رسیدهاند. مراقبه با خدا علاوه بر این فواید، مزایای دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
· مراقبه دردهای جسمانی را کاهش میدهد
انواع مراقبه میتوانند با افزایش هورمونهای اندروفین به تسکین درد و افزایش تحمل در برابر آن کمک کنند. البته هدف از انجام مراقبه، کاهش درد نیست بلکه پذیرش آن است. متخصصان پیشنهاد میکنند اگر درد شدیدی را تحمل میکنید ابتدا به درمان پزشکی اقدام کنید و بعد بهعنوان درمان کمکی، به مراقبه بنشینید. به افرادی که میخواهند درد خود را با مراقبه تسکین بدهند، روزانه 45 دقیقه مراقبه توصیه شدهاست.
· سلامت روان در مراقبهکنندگان بیشتر است
به گفته انجمن روانشناسان آمریکا (APA)، مدیتیشن بهطور موثری به کاهش اضطراب، استرس و افسردگی منجر میشود. وقتی به مراقبه مراقبه مینشینید تلاش میکنید ذهن خود را به خداوند معطوف کنید و از پراکندگی و انحراف حواس خود جلوگیری میکنید. با این کار اجازه نمیدهید ذهن به موضوعات اضطرابآور بپردازد و در نتیجه، استرس شما کاهش مییابد.
· بهبود تمرکز و حافظه از دستاوردهای مراقبه با خدا است
طبق تحقیقاتی که در دانشگاه هاروارد انجام شدهاست، مدیتیشن به تقویت مدار عصبی مغز برای افزایش تمرکز کمک میکند و با بازگرداندن خودخواسته توجه حین مراقبه، توانایی تمرکز را بالا میبرد. از سوی دیگر مراقبه اضطراب را کاهش میدهد و اضطراب خود از عواملی است که میتواند اثرات منفی بر روی تمرکز داشته باشد. بنابراین مراقبه با خدا به طور غیرمستقیم نیز تمرکز را افزایش میدهد. مطالعه دیگری نشان میدهد که مدیتیشن جریان خونرسانی به مغز را بهبود میبخشد و به این شکل بر حافظه و تمرکز اثر مثبتی دارد.
· مراقبه با خدا به افزایش خودآگاهی منجر میشود
در انواع مراقبه دو نوع هوشیاری به دست میآید: نوع اول حین مراقبه با خدا و با تمرکز به موضوع مشخصی مانند خالق جهان و نوع دوم، زمانی که سعی میکنیم بر هیچ موضوعی تمرکز نکنیم و ذهن خود را خالی نگه داریم (سایر انواع مراقبهها). هر دو هوشیاری به افزایش خودآگاهی (Self-Awareness) کمک میکنند. هربار که ذهن از موضوع مورد نظر منحرف میشود ما تلاش میکنیم دوباره آن را به زمان حال و اینجا و اکنون برگردانیم. همین تلاشها در نهایت به آگاهی کلی و خودآگاهی بیشتر کمک میکند. علاوه بر این مراقبه کمک میکند به شرایط ذهنی و نقطه تمرکز خود آگاهتر باشیم.
چگونه با خالق جهان هستی مراقبه کنیم؟
اگر برای انجام مراقبه مراحل مختلفی را در نظر بگیریم، انواع مراقبه ساختار و مراحل مشترکی دارند اما در بعضی از جزییات با یکدیگر متفاوت هستند. همانطور که در مقاله «چگونه مراقبه کنیم؟» گفتهایم، مدیتیشن میتواند در هر مکان و زمانی انجام شود و هیچ محدودیت خاصی برای آن وجود ندارد. اما برای شروع بهتر است تحت شرایط ویژهای مراقبه را انجام بدهید تا ذهنتان به آن عادت کند. بهعلاوه رعایت یک روتین خاص و آداب مشخص، اثربخشی مراقبه را افزایش میدهد. در ادامه مراحل مراقبه با خدا را با یکدیگر مرور میکنیم:
1. محیط مناسبی انتخاب کنید
محیطی تمیز، راحت، ساکت و آرام انتخاب کنید و آن را برای مراقبه با خدا آماده کنید. میتوانید از شمع یا عود برای پاکسازی محیط استفاده کنید. بهتر است از اعضای خانواده بخواهید به این محیط وارد نشوند و آن را به مکانی خصوصی برای انجام تمرینات خود تبدیل کنید. تا حد امکان این محیط را از آلودگیها تمیز نگه دارید.
2. زمانی را برای شروع مراقبه با خدا تعیین کنید
زمان مناسب برای مراقبه با خدا وجود ندارد و هر ساعتی که به مراقبه بنشینید بهترین زمان مراقبه است. اما بهعنوان پیشنهاد، مدیتیشن در زمان طلوع آفتاب را حتما امتحان کنید. وقتی در این زمان مشخص به مراقبه با خدا میپردازید بزرگی و توانایی خالق را بهتر درک میکنید و انرژی بیشتری برای شروع روزتان داشته باشید. نکته دیگر اینکه سعی کنید مراقبه را به یک روتین روزانه تبدیل کنید و برای این کار، ساعت مشخصی برای آن در نظر بگیرید. هر روز راس آن ساعت به تمرین بنشینید و بعد از پایان یافتن زمان مراقبه، از جا برخیزید.
3. لباس راحتی بپوشید
از لباسهایی استفاده کنید که در آنها احساس راحتی بیشتری داشته باشید. لباسهای ضخیم یا تنگ گردش خون را با مشکل مواجه میکند و همچنین به تمرکز شما آسیب میزند. ترجیحا از لباسهای نخی و آزاد با رنگ روشن استفاده کنید و اگر میتوانید کفشهایتان را در بیاورید.
4. به فرایند تنفس خود توجه کنید
مانند انواع مراقبه، در مراقبه با خدا نیز از توجه به تنفس شروع میکنیم. با نفسهای عمیق شروع کنید و به فرایند دم و بازدم خود توجه داشته باشید. هوا را با 3 شماره به داخل بکشید، 2 ثانیه نگه دارید و بعد در 6 ثانیه آن را خارج کنید. به خنکی یا گرمی هوا، احساس آن درون ریهها و بینیتان و تمامی این فرایند توجه کنید و در اینجا و اکنون بمانید.
5. میتوانید از مانترا یا ذکر استفاده کنید
بعضی از افراد در مدیتیشن برای حفظ تمرکز از مانترا استفاده میکنند. مانترا واژه، عبارت یا جملهای است که بهصورت مداوم و با حالت زمزمه تکرار میشود. این عبارت گاهی یک کلمه دو حرفی بیمعنا مانند «اُم» است. در مراقبه با خدا میتوانید عبارات دیگری را جایگزین کنید. برای نمونه میتوانید صلوات بفرستید یا ذکر بگویید. همچنین میتوانید از متنهای مراقبه با خدا بهره ببرید. در انتهای مقاله متنهای پیشنهادی را قرار دادهایم.
6. خود را متصل کنید
احساس اتصال به خالق جهان هستی، مهمترین بخش مراقبه با خدا است. به خداوند متصل شوید و با یاد او خود را آرام کنید. اجازه بدهید عشق به معبود در وجود شما جاری شود. احساس شفابخشی و وسعت را تجربه کنید و از خدا آرامش، عشق، شادی و صلح را بخواهید. مشابه این احساس را در مراقبه با فرشتگان نیز تجربه میکنید.
7. شکرگزار داشتههای خود باشید
به داراییهای خود فکر کنید. خانواده، سلامتی، دوستان همراه و همدل، شغل، خانه و سرپناه خود را به یاد بیاورید و بابت آنها از خداوند تشکر کنید. حتی کوچکترین مخلوقات خداوند نیز میتواند شما را به وجد بیاورد و دلیل شکرگزاری از خداوند باشد. زیباییهای جهان را تصور کنید و از این تصور لذت ببرید. به خاطر خلق این زیباییها خدا را شکر کنید.
8. مراقبه را به پایان ببرید
اگر تازهکار هستید 5 دقیقه مراقبه برای شروع میتواند کافی باشد. البته میتوانید این تمرینات را ادامه بدهید اما اجازه ندهید تمرینات شما در کمتر از 5 دقیقه تمام شود. بعد از اتمام مراقبه، بهسرعت از جای خود بلند نشوید. همانطور که شروع مدیتیشن آداب خودش را دارد به پایان بردن آن نیز نباید شتابزده باشد. تمام کردن ناگهانی مراقبه ممکن است با سردرد و اضطراب همراه باشد. بنابراین چند نفس عمیق بکشید، چشمان خود را باز کنید و آرام به محیط پیرامون خود برگردید. بعد از چند نفس عمیق میتوانید از جای خود بلند شوید.
انواع مراقبه با خدا
مراقبه با خدا را میتوان به روشهای متعددی انجام داد. چند روش متداول آن را در این قسمت بررسی میکنیم:
· مراقبه دعا
این نوع مراقبه با خدا را میتوانید در هر حال و شرایطی انجام بدهید. مهم نیست پشت میز کارتان نشستهاید یا در پایان یک روز خستهکننده قصد دارید بخوابید، مراقبه دعا در هر شرایطی قابل اجرا است. کافی است بعد از چند تنفس عمیق، یک دعای خاص را به آرامی در ذهن خود تکرار کنید و همزمان تلاش کنید با خالق جهان هستی متحد شوید. ذهنتان را متمرکز بر دعا نگه دارید و اگر دچار سرگردانی شد آن را دوباره به حالت قبلی برگردانید. ترکیب دعا و مراقبه با خدا میتواند انرژی و انگیزه شما را دوچندان کند.
· مراقبه سکوت
مراقبه سکوت یکی از انواع مراقبه است که پیشتر شیوه انجام آن را توضیح دادهایم. این مراقبه اگر با هدف تعالی و اتصال به خداوند انجام شود و در آن بر حضور خدا تکیه کنیم زیرمجموعه مراقبه با خدا در نظر گرفته میشود. در این مراقبه هدف ارتباط ذهنی با خدا و دستیابی به آرامش به کمک این ارتباط است.
· مراقبه با خدا در طبیعت
اگر قرار گرفتن در طبیعت برای شما امکانپذیر است میتوانید مراقبه با خدا در طبیعت را امتحان کنید. در این مراقبه بهجای تجسم و تصور مخلوقات خداوند، به آنها در محیط توجه میکنیم. برای نمونه به صدای آب یا پرندگان گوش میسپاریم یا تمرکز خود را به رنگ گلها و برگها معطوف میکنیم. سپس عمیقا خدا را بابت خلق این زیباییها شکر میکنیم. این مراقبه را میتوان بهصورت پیادهروی در فضایی سبز و خلوت نیز انجام داد.
صوفیان نیز مراقبه با خدا را با هدف نزدیکی و اتحاد با خالق هستی انجام میدهند و چهار نوع برای آن در نظر میگیرند:
- مراقبه نفس: این مراقبه شامل مشاهده خود و تلاش برای پاکسازی نفس است.
- مراقبه قلب: در مراقبه قلب، با اتصال به خدا تلاش میکنیم به بینش و آگاهی دست پیدا کنیم.
- مراقبه روح: مراقبه روح شامل مشاهده روح و جان برای کسب بینش و آگاهی نسبت به آفریننده جهان است.
- مراقبه خفی: خفی یا خفا به اعتقاد بعضی از عارفان بین دو چشم (منطقه چشم سوم) و به اعتقاد بعضی دیگر در مرکز قفسه سینه قرار دارد. در مراقبه خفا سعی میکنیم روح و جسممان را مشاهده کنیم و آلودگیهای آن را از بین ببریم.
متن مراقبه با خدا
اگر نمیدانید در مراقبه با خدا از چه گفتگو یا دعایی استفاده کنید در این بخش از مقاله چند متن دستیابی به آرامش با خدا را قرار دادهایم. شما میتوانید همین نوشتهها یا مشابه آنها را حین مراقبه با خود تکرار کنید:
- خدای مهربان من! هر آنچه تا به اینجا برای من مقدور کردهای جز خیر و صلاح من نبوده و بعد از این هم نخواهد بود. خودم را به تو میسپارم. تو نیز بهترینها را برایم مقدور کن و صبوری آنچه نمیتوانم تغییر بدهم را به من اعطا بفرما.
- خداوندا! در این روز زیبا تو را شکر میکنم برای آنچه آفریدی. برای تمام زیباییهایی که در این عالم قرار دادی. برای لحظات شادی که به زندگی ما رنگ و نور بخشیدی. به من توانی بده که هرگز از یاد تو غافل نباشم و همواره حضور تو را در زندگی خود احساس کنم.
- خدای بزرگ من! پناهی نداشتم و تو پناهم شدی. یاری نداشتم و تو را کنار خود احساس کردم. زندگی به من سخت گرفت و تو گرههایم را باز کردی. درد کشیدم و تو تسکین من بودی. بعد از این هم کنار من باش و قدرتی به من عطا کن که تو را فراموش نکنم.
باسلام .من بدون اینکه کسی بمن یادداشت باشددراین متنهای زیبای وراهنماییهای شمافهمیدم که دراین مدت زیادباخداوندزیباییها
مراقبه میکردم ولی یه چیزی برام مبهم بوداون نگاه سوم ،احساس خیلی مثبت نسبت به اتفاقات
وحشتناکی که ازطرف فرزندانم به روح من واردمیشد ومن بکمک خداوندمهربان ازآنهاعبورکردم وخیلی مسائل غیره……..
حالابامطالعه آزمونهای زیبای شما فهمیدم ازکجاوازچه کسی بصورت وحی بمن الغا میشدوازخداوندمهربانیها ممنونم که اینقدرها
نمود.این مدت طولانی داشته وآنچه اتفاقات
وحشتناکی منوعبورداده که باتمام مشکلات
درکنارش بوده ،هست وخواهدبود
سلام ممنون ازمطالب پربارتون یسوال اگروسط مراقبه یادمون بره این کلمات میشه چشمامون باز کنیم مطلب بخونیم باز ببندیم اخع باراول میخام شروع کنم مطالب یادم میره تشکر ازتون خدا پناهتون
سلام ممنونم خیلی زیبا و رسا بود
استاد عزیز خیلی زیباوکامل توضیح دادین و این متن هایی که آخر نوشتین خیلی عالی بود 🌸🌸🌸ممنون از شما که اطلاعاتتون را در اختیار ما قرار میدین