رازهای خوش شانسی: چگونه شانس را به زندگی دعوت کنیم؟

«چرا گروهی از انسان‌ها در سرتاسر جهان حتی برای زنده ماندن هم تلاش می‌کنند اما گروهی دیگر دست به سنگ می‌زنند و طلا تحویل می‌گیرند؟» این دغدغه بسیاری از افراد است و به دنبال پاسخی منطقی (یا حتی غیرمنطقی) برای این پرسش می‌گردند. اما شما چگونه می‌توانید این چالش را حل کنید؟ تابه‌حال به این مسئله فکر کرده‌اید؟ خیلی‌ها این تفاوت را به «خوش شانسی» ربط می‌دهند. خیلی‌های دیگر، شانس را مسئله‌ای انتزاعی و باورناپذیر می‌دانند. شما از کدام دسته هستید؟ اصلا شانس چیست؟ آیا می‌توان خوش‌شانس بود و از هر اتفاقی، فرصتی تازه ساخت؟ بله، خوشبختانه شانس تنها متعلق به عده‌ای خاص نیست و شما هم می‌توانید آن را به زندگی خود دعوت کنید. با ما همراه باشید تا در این مقاله از آرامشیار، به این مسائل پاسخی کامل بدهیم.

شانس چیست؟

پیش از هر صحبتی، اجازه بدهید شانس (به انگلیسی: Luck) را تعریف کنیم. این واژه از زبان فرانسوی (​la Chance) گرفته شده‌است. البته ما در زبان فارسی برای Luck و Chance، هردو، از واژه شانس استفاده می‌کنیم اما معنای این دو واژه با یکدیگر متفاوت است. Chance کلمه‌ای خنثی است، بار معنایی ندارد و می‌توان آن را معادلی برای فرصت، احتمال یا امکان در نظر گرفت. اما در مقابل، Luck به یک احتمال مشخصا مثبت یا منفی اشاره دارد و آن را با بدشانسی و خوش شانسی تعریف می‌کند.

شانس را چگونه تعریف کنیم؟

در حالت کلی وقتی می‌گوییم: «فلانی شانس دارد» درواقع به همان صورت مثبت و خوشایند شانس اشاره داریم و منظورمان خوش اقبالی طرف مقابل است. اما شانس را می‌توان از جهات مختلفی مورد بررسی قرار داد که یکی از آن‌ها (مهم‌ترینشان) بعد روانشناسی است.

1.    چهره خرافی خوش شانسی

در بسیاری از فرهنگ‌ها، شانس را موضوعی ماورایی می‌دانند. برای مثال، اعداد خاص، نمادهایی مثل نعل اسب یا طلسم‌ها به اعتقاد این افراد با خوش‌ شانسی همراه است. طبق این نگاه، شانس نیروی بیرونی و غیرقابل کنترل است که افراد هیچ اراده و نقشی در آن ندارند. اگرچه این باورها پایه علمی ندارند، اما همچنان جایگاه خود را میان جوامع نگه داشته‌اند و تأثیرات روانی قابل توجهی در افراد دارند.

گاهی این چهره از شانس، به اختلال روانشناسی نزدیک می‌شود و با افکار یا رفتارهای تکراری یا عجیب و غریب همراه است. رفتارهایی که در اختلالات وسواسی آن‌ها را می‌بینیم. برای مثال فرد فکر می‌کند اگر به تعداد دفعات زوج، کار مشخصی را انجام دهد برای او خوش شانسی می‌آورد، در غیر این صورت باید آماده رویارویی با بدشانسی در زندگی خود باشد! این بعد از تعریف شانس را می‌توان آسیب‌زا و مخرب‌ترین شکل آن دانست.

2.    شانس به‌عنوان یک تصادف یا احتمال

شانس از دیدگاه علمی بیشتر به تصادف و احتمال وابسته است. این دیدگاه، که پیشتر نیز درباره‌اش صحبت کردیم، معتقد است خوش‌شانسی تنها نتیجه قوانین احتمالات و آمار است. برای مثال، برنده شدن در قرعه‌کشی، برخورد با فردی خاص در یک لحظه کلیدی یا موفقیت در پروژه‌ای به‌خاطر شرایط بیرونی (و نه صرفا تلاش فرد) همگی نتیجه شانس به‌عنوان یک رویداد تصادفی هستند. در این نگاه، انسان کنترل زیادی روی شانس ندارد، اما می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که احتمال رویدادهای مثبت افزایش یابد.

3.    خوش‌شانسی؛ یک فرصت در دسترس

طبق دیدگاه سوم، شانس تنها یک تصادف نیست، بلکه فرصتی است که برای همگان در دسترس است. این دیدگاه که نگاهی رو به آینده دارد، می‌گوید افراد خوش‌شانس آن‌هایی هستند که به‌خوبی فرصت‌ها را شناسایی و از آن‌ها استفاده می‌کنند. درواقع این افراد جهان‌بینی خوبی دارند و می‌توانند به شهود و تجربیات خود اعتماد کنند. برای مثال، شخصی که ارتباطات اجتماعی قوی‌تری دارد، احتمال بیشتری دارد که فرصت‌های شغلی یا شخصی خوبی برایش فراهم شود.

4.    معنای حقیقی شانس در روانشناسی

از منظر روان‌شناسی، شانس بیشتر به نگرش، آمادگی ذهنی و رفتار افراد مربوط می‌شود. افراد خوش‌شانس معمولاً خوش‌بین هستند، ذهن بازتری دارند و از شکست‌ها درس می‌گیرند. این افراد تمایل دارند در مواجهه با چالش‌ها، تاب‌آوری به خرج دهند و هر چالشی را به‌عنوان تجربه‌ای تازه ببینند. روان‌شناسان معتقدند که خوش‌شانسی نتیجه ترکیب آمادگی، اقدام، و تفکر مثبت است؛ به عبارتی، شانس زمانی رخ می‌دهد که آمادگی و فرصت در یک لحظه خاص به هم برسند. طبق این تعریف، شانس و خوش شانسی مجموعه‌ای از مهارت‌ها و توانمندی‌هایی است که همگی را می‌توان در خود پرورش داد. این مهارت‌ها تضمین‌کننده موفقیت هستند.

آیا شانس صرفا یک تصادف است؟

به‌طور کلی شانس را نمی‌توان چندان مورد بررسی و تحقیق قرار داد. موضوعاتی قابل پژوهش و تحقیق هستند که مکرر اتفاق بیفتند یا قابل پیش‌بینی باشند؛ مفهوم شانس با هردو مورد در تضاد است. شانس پدیده‌ای غیرقابل پیش‌بینی و وابسته به شرایط است، بنابراین نمی‌توان آن را کاملاً تصادفی یا کاملاً قابل کنترل دانست.

با این حال، برخی متخصصان بر این باورند که شانس تا حدی قابل تأثیرگذاری است. طبق این باور، افرادی که نگرش مثبت دارند، ذهن خود را برای تشخیص فرصت‌ها آماده نگه می‌دارند و به همین دلیل به نظر می‌رسد خوش‌شانس‌تر هستند. در واقع، شانس اغلب نتیجه تعامل بین آمادگی ذهنی، شرایط بیرونی، و اقدام به‌موقع است. بنابراین حتی اگر شانس را یک احتمال بدانیم که برای همه رخ نمی‌دهد، درایت و مهارت استفاده از این احتمال را همه ندارند. در نتیجه، شاید شانس برای همه اتفاق بیفتد اما ما تنها افرادی را می‌بینیم که از این احتمال نهایت استفاده را کرده‌اند.

خوش شانسی چیست؟ به چه کسی خوش شانس می‌گوییم؟

خوش‌شانسی (به انگلیسی: Good Luck) مفهومی است که اغلب به رخدادهای مثبت و غیرمنتظره اشاره دارد، رویدادهایی که بدون برنامه‌ریزی قبلی یا تلاش مستقیم فرد، در زندگی او اتفاق می‌افتند. در واقع، خوش‌شانسی به شرایطی اطلاق می‌شود که فرد بدون پیش‌بینی یا کنترل، از یک فرصت سودمند یا یک اتفاق مطلوب بهره‌مند می‌شود. با این حال، خوش‌شانسی تنها به تصادف یا احتمال محدود نمی‌شود؛ بسیاری از افراد معتقدند که نگرش، رفتار و اقدامات فرد می‌توانند در تجربه خوش‌شانسی نقش داشته باشند.

اما به چه کسی خوش‌شانس می‌گوییم؟ خوش‌شانس کسی است که به نظر می‌رسد شرایط زندگی‌اش با او هماهنگ است و اتفاقات خوب اغلب به او روی می‌آورند. او به راحتی فرصت‌های بزرگ را پیدا می‌کند و از آن‌ها نهایت استفاده را می‌برد. افراد خوش شانس در شرایط سخت، به طور غیرمنتظره‌ای راه‌حل یا کمک دریافت می‌کنند و از دیدگاه دیگران، موفقیت‌هایشان با تلاش کمتر یا تصادف همراه است. درواقع علامت خوش شانسی، موفقیت توام با خوشبختی با کمترین تلاش ممکن است! اما گاهی این ما هستیم که همه تلاش پشت آن موفقیت را نمی‌بینیم.

ویژگی‌های افراد خوش شانس

یکی از مهم‌ترین تحقیقات درباره خوش شانسی، پژوهش‌های ریچارد وایزمن (Richard Wiseman) است. دکتر وایزمن، روان‌شناس، نویسنده و سخنران برجسته بریتانیایی است که به خاطر پژوهش‌های نوآورانه و کتاب‌هایش در حوزه روان‌شناسی شهرت دارد. او به ویژه در زمینه‌های روان‌شناسی شانس، تصمیم‌گیری و خلاقیت فعالیت کرده است و طی پژوهش‌های خود، مفاهیمی مانند شانس و موفقیت را از دیدگاه علمی مورد بررسی قرار داده‌است. شاید برایتان جالب باشد که ریچارد وایزمن ابتدا شعبده‌باز بود اما بعدها به دلیل علاقه‌اش به روان‌شناسی و پدیده‌های عجیب، به این حوزه روی آورد.

یکی از مشهورترین پروژه‌های وایزمن، تحقیقاتی درباره شانس و خوش‌شانسی است. او در این پروژه، صدها نفر را که خود را خوش‌شانس یا بدشانس می‌دانستند، بررسی کرد و به این نتیجه رسید که شانس، بیشتر از آنکه به تصادف وابسته باشد، به رفتار، نگرش و شیوه تفکر افراد مربوط است. او 4 ویژگی اصلی را برای افراد خوش شانس مطرح کرد که در این قسمت به آن‌ها می‌‌پردازیم:

1.   افزایش فرصت‌ها از طریق برقراری ارتباطات اجتماعی و ذهن باز

افراد خوش‌شانس فعالانه در جستجوی فرصت‌های جدید هستند و با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. آن‌ها اغلب در مکان‌های مختلف حضور پیدا می‌کنند، با افراد متنوع آشنا می‌شوند و خود را در معرض تجربیات تازه قرار می‌دهند. این افراد معمولا اهل قضاوت نیستند و اجازه نمی‌دهند پیش‌فرض‌های ذهنی، دست و پایشان را ببندد. بلکه با ذهنی باز و انعطاف‌پذیر به جهان نگاه می‌کنند و از هر تجربه به‌عنوان یک فرصت یادگیری بهره می‌برند. به این ترتیب، زندگی آن‌ها پر از موقعیت‌هایی خواهد بود که به نظر می‌رسد “شانسی” به دست آمده است، درحالی‌که در واقع نتیجه تلاش‌های آگاهانه و تعاملات سازنده آن‌هاست.

انعطاف‌پذیری در زندگی و شبکه‌سازی اجتماعی دو مهارت کلیدی در زندگی است که به این افراد در حفظ خوش‌شانسی خود کمک می‌کند. از سویی، برقراری ارتباطات قوی با دیگران شانس مواجهه با فرصت‌های مثبت را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، سازگاری با شرایط جدید، فرصت‌های تازه‌ای را به وجود آورد.

2.   گوش دادن به شهود و احساسات درونی

یکی از ویژگی‌های بارز افراد خوش‌شانس، تکیه به حس ششم یا شهود است. آن‌ها به احساسات درونی خود اعتماد دارند و در تصمیم‌گیری‌های مهم از آن استفاده می‌کنند. این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند تا در موقعیت‌های پیچیده و پیش‌بینی‌ناپذیر، سریع‌تر تصمیم بگیرند. حس ششم یا شهود، که معمولاً به‌عنوان پردازش ناخودآگاه اطلاعات شناخته می‌شود، بر اساس تجربیات پیشین و اطلاعات قبلی در ذهن عمل می‌کند. شاید به همین دلیل است که افراد با ویژگی شخصیتی شهودی (N: Intuition) در آزمون MBTI، بیشترین امتیاز را در خوش شانسی می‌گیرند.

3.   انتظار خوش‌شانسی

افراد خوش‌شانس به طور طبیعی انتظار دارند که اتفاقات خوب برایشان رخ دهد. این انتظارات مثبت، انگیزه و انرژی بیشتری برای تلاش و پیگیری اهداف در اختیارشان می‌گذارد. آن‌ها دیدگاه مثبتی به زندگی دارند، در موقعیت‌های سخت، شجاعت خود را حفظ می‌کنند و به دنبال راه‌حل می‌گردند. این انتظار مثبت، نه تنها روحیه افراد خوش‌شانس را تقویت می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر رفتارها و تصمیمات آن‌ها دارد. وقتی فرد به موفقیت خود باور دارد، با اعتماد به نفس بیشتری قدم برمی‌دارد و فرصت‌هایی را که ممکن است دیگران نادیده بگیرند، شناسایی و انتخاب می‌کند.

4.   تبدیل بدشانسی به فرصت

اگر خاطرتان باشد بارها درباره طرز فکر رشد صحبت کرده‌ایم. افرادی که این طرز فکر را در خود پرورش داده‌اند باور دارند که هر چالشی و هر شکستی، فرصتی برای رشد دوباره است. نمی‌توان انتظار پیشرفت داشت اگر فقط در نقطه‌ای ثابت بایستیم و نظاره‌گر باشیم. از سوی دیگر، از اولین قدمی که برمی‌داریم، احتمال افتادن و شکست وجود خواهد داشت. این ذهنیت هر شکستی را به شکل تجربه و هر چالشی را در قالب یک فرصت تازه می‌بیند. به همین دلیل است که افراد با طرز فکر رشد، خوش‌شانس‌تر هستند و با احتمال بیشتری به موفقیت دست پیدا می‌کنند. همچنین افراد خوش شانس می‌دانند که اگر خوش‌بینی و امید را از دست بدهند به‌تدریج در اعماق ناامیدی و شکست فرو خواهند رفت. بنابراین در هر شرایطی به سرعت دست به کار می‌شوند و به جستجوی فرصت‌ها می‌روند.

چگونه شانس را به زندگی خود دعوت کنیم؟

می‌توان گفت خوش‌شانسی نه تنها به تصادف وابسته است، بلکه مهارتی است که با پرورش آن می‌توان شانس بیشتری در زندگی ایجاد کرد. در این قسمت از مقاله به بررسی راهکارهایی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کنند خوش‌شانسی را به زندگی خود دعوت کنید:

·       اعتماد به نفس خود را تقویت کنید

تابه‌حال انسان خوش‌شانسی دیده‌اید که اعتماد به نفس کمی داشته باشد یا از خودش شرمنده باشد؟! اعتماد به نفس همان اعتقادی است که به توانایی‌ها، مهارت‌ها و ارزش‌های خود دارید. وقتی اعتماد به نفس بالایی داشته باشید، در برابر چالش‌ها، مقاومت نشان می‌دهید و فرصت‌ها را راحت‌تر شناسایی می‌کنید. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد بدون ترس از شکست، اقدام کنید و برای دیگران نیز شخصیتی کاریزماتیک به نظر برسید. در نتیجه آن‌ها تمایل بیشتری دارند با شما همکاری کنند. برای تقویت اعتماد به نفس، روی موفقیت‌های کوچک خود تمرکز کنید، خودگویی مثبت داشته باشید و مهارت‌های جدیدی را بیاموزید که حس توانمندی شما را تقویت کنند.

·       از شکست نترسید

شکست هرگز نقطه پایان ماجرا نیست، مگر آن‌که خودتان اینطور بخواهید! افراد خوش شانس اغلب شکست را فرصتی برای یادگیری و رشد می‌دانند. آن‌ها شخصیتی قدرتمند دارند، از شکست نمی‌ترسند و به جای تمرکز روی اشتباهات خود، تلاش می‌کنند از آن‌ها درس بگیرند. هر شکست می‌تواند شما را یک قدم به موفقیت نزدیک‌تر کند، زیرا درک بهتری از خود و محیط به دست می‌آورید.

·       هدفتان را پیدا کنید

زندگی بدون هدف مثل این است که پشت فرمان بنشینید در حالی‌که نمی‌دانید کجا می‌خواهید بروید! افراد هدفمند همواره شانس بیشتری برای رسیدن به آرزوهایشان دارند چرا که می‌دانند چه می‌خواهند و برای چه آینده‌ای تلاش می‌کنند. وقتی هدفی مشخص داشته باشید، تمرکز بیشتری بر مسیر خود دارید و انرژی‌تان را صرف کارهایی می‌کنید که شما را به آن هدف نزدیک‌تر می‌کنند. داشتن هدف همچنین انگیزه شما را در مواجهه با سختی‌ها افزایش می‌دهد. در مقاله‌ای، اصول هدف‌گذاری و روش‌های دستیابی به آن را توضیح داده‌ایم.

·       همیشه آماده باشید

آمادگی، کلید موفقیت است. شانس در خانه همه را می‌زند، اما مهم است که شما آنجا حضور داشته‌باشید که بتوانید نهایت استفاده را از آن ببرید. خوش‌شانسی زمانی رخ می‌دهد که آمادگی شما با فرصت‌ها همراه شود. وقتی روی یادگیری، تقویت مهارت‌ها و توسعه توانایی‌هایتان سرمایه‌گذاری کنید، هنگام مواجهه با فرصت‌ها می‌توانید بدون تردید عمل کنید. همچنین به‌روز بودن در حوزه کاری یا تخصصی‌تان، شانس شما را برای شناسایی و بهره‌برداری از موقعیت‌ها افزایش می‌دهد.

افراد خوش شانس با انسان‌های بدشانس چه تفاوتی دارند؟

خوش‌ شانسی و بدشانسی تا حد زیادی به طرز فکر، رفتار و تعاملات افراد وابسته است. افراد خوش‌شانس و افراد بدشانس در کلیات و جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. در جدول زیر، تفاوت‌های کلیدی بین این دو گروه بررسی شده است:

کلام آخر

بسیاری از افراد تصور می‌کنند شانس صرفاً یک پدیده تصادفی است، اما همان‌طور که پیشتر توضیح دادیم و طبق نتایج تحقیقات، خوش‌شانسی تا حد زیادی تحت تأثیر نگرش، رفتار و آمادگی‌های فردی است. وقتی با ذهنی باز، تصمیم‌گیری هوشمندانه و تلاش آگاهانه در مسیر زندگی قدم بردارید، احتمال تجربه فرصت‌های مطلوب افزایش می‌یابد. بنابراین، این تصمیم شماست: آیا می‌خواهید فردی خوش شانس باشید؟